De elektromotor was er een halve eeuw eerder dan de benzinemotor. Tot na 1900 was de elektromotor met de benzine en de stoommotor verwikkeld in een strijd over de vraag welke van deze drie ‘de’ automotor van de twintigste eeuw zou worden.
1828. Michael Faraday (Engeland) had al in 1821 de elektromotor uitgevonden. Daarna kwam Ányos Jedlik (Hongarije) als eerste op het idee om zo’n elektromotor te gebruiken als aandrijfbron van een auto.
1834. Robert Anderson (Schotland) bouwde die elektrische auto daadwerkelijk, drie jaar eerder dan Thomas Davenport (Amerika). De toenmalige accu’s waren toen nog nog niet oplaadbaar, zodat tot dan toe bij elektrische auto’s de leeg gereden accu’s moesten worden weggegooid. Daardoor was de elektrische auto in die periode nog niet praktisch bruikbaar.
1859. Dat accuprobleem leek opgelost toen Gaston Planté (Frankrijk) de oplaadbare accu uitvond. Maar het opladen van zo’n Planté-accu was alleen mogelijk door elektrische stroom te onttrekken van vele primaire accu’s. Dat duurde al gauw weken en kostte vele primaire (want niet-oplaadbare) accu’s. Dus eigenlijk veranderde er niets totdat Camille Faure in 1881 daar iets aan deed.
1867. Mede dankzij de vrijwel gelijktijdige uitvinding van de gelijkstroomdynamo ontwikkelde Werner von Siemens (Duitsland) een elektromotor, die de in fabrieken de zware en lawaaiige stoommachine kon vervangen (zolang er maar niet te veel vermogen werd gevraagd).
1881. Camille Faure (Frankrijk) vond de oplaadbare accu uit, waarbij de loodverbindingen op de loodplaten als actieve massa waren aangebracht. Nu was de accu min of meer gereed om te worden toegepast in zowel de auto.
1881. De eerste elektrische auto kwam op rekening van Nicolas Jules Raffard en Gustave Trouvé (Frankrijk). Net als allerlei andere pionier-driewielers (Cugnot, Trevithick, Benz) was dat een driewieler. Twee maanden later hadden de uitvinders een vierwielige elektrische auto klaar. Praktisch bruikbaar was hij ook, want ze namen er gewoon mee deel aan het stadsverkeer. Let wel: de eerste elektrische auto was er dus vijf jaar eerder dan de eerste Benz! De eerste elektrische auto van Amerikaanse makelij was overigens een driewieler van de hand van Philip Pratt (1888), twee jaar eerder dan de vierwielige elektrische koets van William Morrison (Amerika, 1890) die over niet minder dan zes zitplaatsen beschikte – op dat moment ook een unicum..
Circa 1900. Destijds woedde er met name in de grote steden een concurrentiestrijd tussen de ‘gevestigde’ stoommotor (40% van alle auto’s) en twee ‘nieuwlichters’: de benzinemotor (22%, tijdelijk in de problemen vanwege een wereldwijde benzinecrisis) en de elektromotor (38% in een tijd waarin de accu nog onderontwikkeld was). Het was toen dus nog lang niet duidelijk welke soort aandrijving de eerstvolgende honderd jaar ‘de’ norm zou worden. Veertien jaar later was de elektrische aandrijving al weer op de terugtocht. Dat kwam in de eerste plaats door de uitvinding van de elektrische startmotor (1911), waardoor het gevaarlijke aanslingeren van de motor verleden tijd was geworden. Bovendien was in 1908 de supergoedkope T-Ford uitgekomen met een actieradius van meer dan driehonderd kilometer. Dat was drie tot vier keer zoveel als de gemiddelde elektrische auto.
1925. Eerste elektrische auto met een snel verwisselbaar accupakket: Asprooth-Leoni Electric (Amerika). Een kleine eeuw geleden was dus al een oplossing gevonden voor een probleem, dat ook bij huidige elektrische auto’s speelt. Maar toch had de elektrische auto toen al de strijd verloren tegen de benzinemotor (plus de toen populair wordende dieselmotor). Oplevingen waren er voortaan alleen bij een tijdelijk gebrek aan regulaire brandstoffen, zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog (toen zelfs benzine-auto’s werden omgebouwd) en later ter bestrijding van milieuproblemen.
1964. Eerste elektrische vrachtwagen: Battronic (Amerika). Voor het vrachtvervoer was de actieradius-problematiek natuurlijk nog veel nijpender. Voor de weinige elektrische vrachtwagens die in die periode desondanks werden gebouwd, was hooguit een actieradius van zo’n 100 kilometer haalbaar – dus genoeg voor uitsluitend stadswerk.
Voor meer informatie:
BRANDSTOFCEL [1800]
FABRIEK VAN ELEKTRISCHE AUTO’S [1881]
KERNENERGIE [1958]
ZONNE-ENERGIE [1962]