Voor de afvoer van overtollige warmte vanuit de motor naar de buitenlucht is een koelsysteem nodig. Zonder een vorm van motorkoeling zou een motor snel warmlopen en stuk gaan. Hoewel er met vloeistofkoeling en luchtkoeling twee mogelijkheden zijn, kan je ook zeggen dat eigenlijk alle automotoren luchtgekoeld zijn, hetzij direct (door rijwind) hetzij indirect (door rijwind maar via koelvloeistof).
LUCHTKOELING)
Eerste auto met luchtkoeling: Daimler (Duitsland, 1886). Als een ‘vroege’ constructeur geen enkele vorm van motorkoeling inbouwde, heette dat natuurlijke koeling maar dat was natuurlijk een oervorm van luchtkoeling. De natuur moest zelf voor de nodige koeling zorgen, want de motorwarmte ging gewoon op in de buitenlucht. Dat was alleen mogelijk bij motoren met een bijzonder geringe warmte-ontwikkeling.
LUCHTKOELING EN VLOEISTOFKOELING TEGELIJK
Eerste auto met zowel luchtkoeling als vloeistofkoeling: Bourguignonne (Frankrijk, 1899). De motor van deze auto had in principe natuurlijke koeling (dus luchtkoeling), maar in tijden van bovenmatige inspanning was het mogelijk om de cilinderkoppen tijdens het rijden met water te besproeien. Een uniek geval van lucht- én vloeistofkoeling!
GEFORCEERDE LUCHTKOELING
Eerste auto met geforceerde luchtkoeling: Franklin (Amerika, 1902). Hier werd het ‘natuurlijke’ koelsysteem voor het eerst aangevuld met een ventilator, waarmee een ‘geforceerde’ vorm van luchtkoeling ontstond. Populair werd luchtkoeling alleen (en dan nog in beperkte mate) bij kleine motoren.
Van de wat groter gemotoriseerde merken waagden alleen Chevrolet (Amerika, 1923) en Mercedes-Benz (Duitsland, 1936) een eenmalige poging met luchtgekoelde motoren. Alleen de Amerikaanse pionier Franklin hield stug en met succes vol, totdat het merk als gevolg van de crisis in 1934 ten onder ging.
LUCHTKOELING OF VLOEISTOFKOELING NAR KEUZE
Eerste auto met (naar keuze) luchtkoeling of vloeistofkoeling: Ariel (Amerika, 1905). Dit automerk leverde auto’s, die naar keuze konden worden uitgerust met een vloeistofgekoelde of luchtgekoelde motor. Een ariël is overigens een watergeest, een mythologisch wezen met affiniteit met zowel water als lucht. Een toepasselijke naam dus!