STUURWIEL
Uitvinder van de voorloper van het stuurwiel: Nathan Read (Amerika, 1791). Daarna kennelijk totaal vergeten.
Op weg naar de heruitvinding van het stuurwiel werd er heel wat geëxperimenteerd. Wij noemen een horizontaal handvat op een verticale stuuras (Benz, 1886), een vierspakig ‘stuur’ zonder stuurvelg (Daimler) en – meer algemeen – een helmstok (zoals bij een klein schip). Wel was het duidelijk dat er vanwege de steeds hoger worden rijsnelheden een goed alternatief moest worden gevonden.
Eerste auto met een rond stuurwiel: Panhard & Levassor (Frankrijk, 1895).
Eerste auto met een dubbel ‘stuurwiel’: Audibert-Lavirotte (Frankrijk, 1898). Deze auto had twee stuurwielen op dezelfde stuuras. Het onderste wiel was helemaal geen stuurwiel maar diende voor zaken als ontstekingsverstelling en handgas – in principe dezelfde secundaire functies die we tegenwoordig nog in de vorm van diverse ‘stengels’ aan de stuurkolom terugvinden. Best modern voor die tijd, maar nooit meer herhaald.
Eerste auto met een wegklapbaar stuurwiel: Puritan (Amerika, 1902). Hiervoor waren twee redenen die geen van beiden met actieve veiligheid te maken hadden. Ten eerste konden corpulente bestuurders zo gemakkelijker in- en uitstappen. Ten tweede ontstond er, door er een slot op te zetten, een zeer effectieve vorm van diefstalbeveiliging.
Eerste auto met een eenspakig stuurwiel: Humberette (Engeland, 1903). De Citroën DS (Frankrijk) had in 1957 een sensatie veroorzaakt met een eenspakig stuurwiel, maar was hierin dus niet de eerste. Overigens had Renault – ook heel speciaal – ooit een personenautomodel met een vijfspakig stuurwiel uitgerust.
Eerste auto met een stuurwiel met handbescherming: Henry Cain (Frankrijk, 1907). Deze was boven het stuurwiel aangebracht in de vorm van een soort fietsspatscherm. Nuttig als je met een open auto in de kou moest rijden.
Eerste auto met een door middel van koelvloeistof verwarmd stuurwiel: onbekend (circa 1910). De koelvloeistof werd vanaf de motor via een by-pass door de velg van het stuurwiel geleid.
Eerste vuilniswagen met een dubbel stuurwiel: Faun (Duitsland, 1928). Hierbij bevond zich een tweede stuurwiel aan de zijkant van de vrachtwagen. Daarmee kon een meelopende vuilnisman de chauffeurloze auto van buitenaf besturen. Na de Tweede Wereldoorlog werd dit systeem tijdelijk door de Haagse vuilnisophaaldienst NETAM opnieuw leven ingeblazen.
Eerste auto met een gepolsterd veiligheidsstuurwiel: Tucker (Amerika, 1946). Dit betreft een stuurwiel met een gepolsterd middengedeelte. Mercedes-Benz maakt daar in de jaren vijftig furore mee, maar was dus niet de eerste.
Uitvinder van het door middel van koellucht verwarmd stuurwiel: M. de Santis (Frankrijk, 1954). Het stuurwiel werd verwarmd met door koellucht van de motor. Die werd via de stuurkolom in het midden van het stuurwiel naar buiten geblazen. Niet gek gedacht, ook al omdat de uitvinder suggereerde dat je dit op warme dagen tevens met koude lucht zou kunnen doen.
Eerste auto zonder stuurwiel: General Motors (Amerika, 1958). GM lanceerde een experimentele auto met een zogenaamd Aero Control-systeem, waarbij het stuurwiel was vervangen door een joystick op de rechterarmsteun. Nodeloos te zeggen dat deze uitvinding het niet heeft gehaald. Misschien komt dat nog wel!
Eerste auto met een rechthoekig stuurwiel: Plymouth (Amerika, 1960). Rechthoekig maar uiteraard met afgeronde hoeken. Dit bood geen enkel voordeel anders dan dat het opviel. De enige personenauto waarbij dit later ook werd geprobeerd was de Austin Allegro (Engeland).
